အေမရိကန္ပညာေရးႏွင့္ အစိုးရ၏အခန္းက႑

Details

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Published on Saturday, 11 May 2013 11:01

Written by ေမာင္ေခတ္

ပညာေရးျပႆနာ
ပညာေရးဆိုသည္မွာ အစိုးရတစ္ခုတည္းတြင္ တာဝန္ရွိသလား ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္လာသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ပညာေရးကို အစိုးရတာဝန္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္မွာ ႏွစ္ကာလ မ်ားစြာ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ကတည္းကThe Land Ordinance ဆိုသည့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္ဆိုသျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲ မထုတ္ျပန္မီကတည္းက ပညာေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒတစ္ရပ္ရွိေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ ထိုဥပေဒတြင္ မိမိတို႔ ေဒသဆိုင္ရာနယ္ေျမမ်ား အတြင္း၌ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကို ထူေထာင္ၿပီး ရန္ပုံေငြေထာက္ပံ့ေပးရမည္ဟုဆိုထားသည္။

Read More

အေကာင္းဆံုး ေက်ာင္း

သိန္းႏိုင္

“အေကာင္းဆံုး ေက်ာင္းဆိုတာ မရွိေသးဘူး။ ကမၻာေပၚမွာလည္း ဘယ္မွာမွကို မရွိခဲ့ေသးဘူး။”


မိတ္ေဆြမ်ား၊ မိဘမ်ားႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားက မၾကာခဏ ဤေမးခြန္းကို ေမးျမန္း တတ္ၾကပါသည္။ “ဒီျမိဳ႕ရဲ႕ အေကာင္းဆံုး ျမန္မာေက်ာင္းက ဘယ္ေက်ာင္းလဲ” ဟူ၍ ျဖစ္၏။ က်ေနာ္ကလည္း ယခုလိုပင္ အစဥ္ျပန္လည္ ေျဖၾကားတတ္သည္။ “အေကာင္းဆံုး ေက်ာင္းဆိုတာ မရွိေသးဘူး။ ကမၻာေပၚမွာလည္း ဘယ္မွာမွကို မရွိခဲ့ေသးဘူး။” အခ်ဳိ႕ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ မေက်မနပ္။ မိမိ၏ ေက်ာင္းကိုမွ အေကာင္းဆံုးဟု ယူဆထားသည့္ မိဘမ်ားႏွင့္ ဆရာဆရာမမ်ားမွာလည္း မာန္မခ်ႏိုင္ေသး။ က်ေနာ္ ထပ္မံ ရွင္းျပ ရျပန္သည္။ “တကယ္ဆိုရင္ မိဘေတြေကာ ဆရာဆရာမမ်ားပါ ေမးရမယ့္ ေမးခြန္းအမွန္က ဒီလိုပါ။ ျပန္လွန္ စဥ္းစား ေတြးေတာစရာလည္းပါျပီး တန္ဖိုးအားျဖင့္လည္း ပိုအကဲျဖတ္ရာ ေရာက္ပါမယ္။ --- ကေလးေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ အိမ္မွာျဖစ္ေစ၊ ေက်ာင္းမွာ ျဖစ္ေစ အေကာင္းဆံုးေသာ သင္ယူေလ့လာမႈ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ရရွိေနရဲ႕လား။”

Read More

သိမႈျဖစ္စဥ္အတြက္ အဆင္ေျပေသာ သင္ၾကားျခင္း

သိန္းႏိုင္

“ဆရာဆရာမမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ား ေလ့လာေနသည့္ သင္ခန္းစာအသစ္တို႔ကို သိရွိထားႏွင့္ျပီးေသာ အေၾကာင္းအရာတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ေရရွည္မွတ္ဉာဏ္တြင္ သိုမွီးသိမ္းဆည္းရန္ လံႈ႕ေဆာ္ေပးရာ ေရာက္ပါသည္။ ”

ေက်ာင္းဆရာမ်ားအေနျဖင့္ စာသင္ခန္းအတြင္း သင္ၾကားျခင္းရလဒ္ေကာင္းႏွင့္ ထိေရာက္မႈ ရွိေစရန္အတြက္

Read More

အက္ေနတဲ့ အိုး (ကေလးပံုျပင္)

ဆရာေမာရ

ကေလးတို႔ေရ….
ဟိုးေရွးေရွးတုန္းကေပါ့ကြယ္။
ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းေဒသက ေက်းရြာေလးတစ္ရြာမွာ ေမာင္ပညာဆိုတဲ့ ေရထမ္းသမား လူငယ္ေလးတစ္ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလွတဲ့ သူတို႔ရြာမွာ လိုအပ္ေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကို လူငယ္ေတြရဲ႕ အင္အားနဲ႔ စုေပါင္း တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ ျပီးစီးတဲ့ အခါမွာလည္း ေ၀ယ်ာ၀စၥအတြက္ အလုပ္တာ၀န္ေတြကို ရြာလူငယ္ေလးေတြ ကပဲ ကိုယ္စီ ခြဲေ၀ယူၾကရတာေပါ့ေနာ္။

Read More

လူမိုက္ ၊ လူေတာ္ ၊ ပညာရွိ အယူအဆမ်ား

ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ျခင္း

လူမုိက္တုိ႔သည္ မိမိကုိယ္မိမိ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သည္ဟု ယူဆၾက၏။
မိမိတုိ႔မွာ အတုိင္းအဆမရွိသည့္ သဘာ၀တရား၏ ဖုန္မႈန္႔မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာ မေပါက္ၾကေသာေၾကာင့္ သူတုိ႔သည္ ေသးငယ္၍ တဒဂၤ သတၱ၀ါမ်ားသာ ျဖစ္ၾက၏။

Read More

စာသင္ခန္းထဲက အၾကင္နာတရား

သိန္းႏိုင္

“...အဲဒီတဒဂၤ ခဏငယ္ေလးမွာ အဲဒီလူငယ္၊ လူၾကီး၊ ကေလးေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရေနမွာ မဟုတ္လား။..”

၂၁ ရာစု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကေလးဘ၀ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ရာစုမ်ားနဲ႔ လြန္စြာ ကြာျခားလို႔ ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးပံုစံေတြ ေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တိုင္းဟာ အရင္ကနဲ႔ ကြာျခားလာေနတာကို ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္။

မူၾကိဳကေလးဘ၀ကတည္းက ပံုစံခြက္ထဲမွာ ၀င္ေရာက္ရေတာ့တယ္။ ေက်ာင္းကို ပို႔ၾကတယ္။ မူၾကိဳေက်ာင္းမွ မထားရင္ ေခတ္မမီေတာ့ဘူး မဟုတ္လား။ လူေနမႈ ဘ၀ပံုစံေတြလည္း ေျပာင္းလဲလို႔လာတယ္။ မိဘ ၂ ဦးစလံုးက အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနၾကရလို႔ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀အစ မူၾကိဳပညာေရးရဲ႕ ေရရွည္တန္ဖိုးကို သိျမင္လာၾကလို႔ျဖစ္ေစ၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း အေနနဲ႔ စီးပြားျဖစ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ မူၾကိဳေက်ာင္းေတြလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕ၾကီး၊ ျမိဳ႕ငယ္၊ ေက်းလက္ ဇနပုဒ္ ေနရာအႏွံ႔အျပား၊ လမ္းတိုင္းမွာလိုလို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚထြန္းလာေနပါျပီ။

မူလတန္း၊ အလယ္တန္းအဆင့္ေတြမွာ က်ျပန္ေတာ့ အားကစားဟာ မလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အစုအဖြဲ႔ငယ္ေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းျပီးေတာ့ တကယ့္ အားကစားသမားၾကီးေတြ စတုိင္အျပည့္နဲ႔ကို ေက်ာင္းအဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တုိင္းအဆင့္ ေတြမွာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖုိ႔ နည္းစနစ္မွန္မွန္နဲ႔ ေလ့က်င့္ေနၾကတယ္။
ဆယ္တန္းလြန္သင္တန္းမ်ားနဲ႔ ေကာလိပ္ေက်ာင္း ၀င္ခြင့္ဆိုတာကလည္း အရင္ေခတ္ေတြထက္ကို ပိုျပီးေတာ့ ယွဥ္ျပိဳင္ေရြးခ်ယ္ ခံေနရေတာ့တယ္။

Read More

အႏာၱရယ္မ်ားေသား အဂၤလိပ္စကား

                                                 ၁


စာေတြ (words) ဟာ အသံေတြ (sounds) နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာမွာ စာနဲ႔အသံ ဆက္စပ္မႈကို မွန္ကန္ေအာင္မသံုးတတ္ရင္ ဒုကၡေတြ႔တတ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာမွာ taboo လို႔ေခၚတဲ့ ေရွာင္ရန္ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေဆာင္ရန္ေတြပဲသင္ၿပီး ေရွာင္ရန္ေတြမသင္ရင္ ၾကာေတာ့ မေရွာင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါက လည္း ေ၀ါဟာရအသစ္ေတြ ထပ္ထပ္တိုးလာၿပီး အသစ္ေတြသံုးရင္းနဲ႔ အေဟာင္းေတြကိုေမ့တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ တယ္။ အေဟာင္းေတြေမ့ေတာ့ သံုးရမွန္းမသိ၊ မသံုးရမွန္းမသိ သံုးမိလိုက္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ကုန္ေရာ။ အဲဒီလို မသံုးရတဲ့ေနရာမွာ သံုးရင္ အႏၱရာယ္ရွိၿပီေပါ့။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း အေမရိကန္မွာ လူမႈေရးေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ခဲ့တယ္။ “ေရွာင္ရန္”  ဆိုတဲ့စကားေတြကို မသိေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ မသံုးရမယ့္ေနရာေတြမွာသံုး၊ သံုးရမယ့္ေနရာေတြမွာ မသံုးမိဘဲ ဒုကၡေတြ႔ၾကရတယ္။
အေမရိကန္ေတြ ဘာကို ေရွာင္ၾကသလဲ

Read More